Dịch giọng (transpose) là gì?

Dịch giọng (transpose) là gì?

Dịch giọng nghĩa là hạ thấp hoặc nâng cao tần số âm thanh (cao độ) của tất cả các nốt của một bài nhạc theo một tỉ lệ nào đó (nói cách khác là theo một số các bán cung nào đó), do đó tỉ lệ giữa các tần số âm thanh (nói cách khác là khoảng cách tính theo bán cung) của các nốt trong nội bộ bài nhạc sau khi dịch giọng là không đổi so với bài nhạc gốc.

Ví dụ, xét đoạn nhạc ngắn mở đầu bài "Cháu đi mẫu giáo" là "Cháu lên ba".

Ở giọng Đô trưởng, trên cây harmonica diatonic tremolo kiểu châu Á 24 lỗ giọng Đô, nó được chơi là (định dạng tabs số ghép với xướng âm):

5Mi4 2Rê4 3Đô4

Khi dịch giọng tất cả các nốt lên 5 bán cung chẳng hạn, thì nốt 5Mi4 nâng lên 5 bán cung trở thành nốt 6La4, nốt 2Rê4 nâng lên 5 bán cung trở thành nốt 7Xon4, nốt 3Đô4 nâng lên 5 bán cung trở thành nốt 4Pha4. Đoạn nhạc sau khi dịch giọng trở thành:

6La4 7Xon4 4Pha4

Xét khoảng cách bán cung giữa các nốt trong nội bộ từng giọng ở giọng nguyên thủy và giọng sau khi dịch giọng thì có thể thấy rằng nốt "Cháu" luôn luôn cao hơn nốt "lên" 2 bán cung, nốt "lên" luôn luôn cao hơn nốt "ba" 2 bán cung bất chấp ở giọng nào.

Dịch giọng được thực hiện ở hai dạng giác quan là đọc và nghe.

Ở dạng đọc, người dịch giọng sẽ nhìn một bản nhạc viết trên giấy hoặc hiện trên máy tính rồi viết lại hoặc chơi hay hát lại bản nhạc ở một giọng khác. Cách dịch giọng này khá dễ dàng miễn là người dịch giọng biết nhạc lý và kỹ năng chơi nhạc cụ đủ cao.

Ở dạng nghe, người dịch giọng phải nghe một bản nhạc được chơi thành âm thanh phát ra từ một cuộc biểu diễn sống hay từ máy móc phát âm (máy đọc đĩa, máy đọc MP3 hoặc máy tính nối mạng Internet) rồi dịch nó sang giọng khác bằng cách viết lại hoặc dùng máy móc, chương trình máy tính để thay đổi lại tần số bài nhạc. Cách dịch này khó hơn và cần nhiều kinh nghiệm nghe nhạc hơn.

Mục đích phổ biến của dịch giọng trong đời sống âm nhạc là thay đổi "sắc thái" của bài nhạc hoặc làm cho nó nghe mới mẻ hơn.

Trong nghệ thuật chơi harmonica, nhất là loại diatonic, mục đích của dịch giọng là chuyển các nốt của bài nhạc nguyên thủy mà không có hoặc khó chơi trên cây kèn thành các nốt có mặt và/ hoặc dễ chơi hơn trên cây kèn (không cần bend hoặc overbend chẳng hạn) trong khi vẫn bảo tồn được "ý nghĩa" của bài nhạc đó.

07/06/2015

Ten hien thi